Rau đắng biển (Bacopa) có tên khoa học là Bacopa monnieri, họ hoa mõm chó. Được dùng lâu đời ở Việt Nam cũng như nhiều nhà nước trên thế giới để chữa nhiều bệnh. Ngày nay, các nhà khoa học đã nghiên cứu về tác dụng của rau đắng biển và áp dụng nó để phục vụ cho công tác bảo vệ sức khỏe con người.
Sự phân bố, phát triển và đặc điểm thực vật
Rau đắng biển ưa sống ở môi trường ẩm thấp, phát triển trong các kênh mương, suối, vùng cửa sông ven biển, đầm lầy, hay những bãi biển đầy cát trắng. Người ta tìm thấy loài cây này ở khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới nhiều nước châu Á. Rau đắng biển thường không hợp với khí hậu ôn đới, tuy nhiên, nó cũng được nhân giống rộng rãi tại miền Nam Hoa Kỳ và vùng Vịnh Mexico. Phạm vi phát triển rộng là một minh chứng cho khả năng sinh sản bằng hạt hoặc vô tính trong một loạt các điều kiện ăn nhập.
Tại Việt Nam, rau đắng biển phân bố rộng rãi khắp các vùng đồng bằng và Trung du miền Bắc và miền Nam. Mọc ở nơi nhiều ánh sáng, trên nền đất hay đất pha cát ẩm từ vùng thấp đến độ cao 500m. Các thị thành có nhiều rau đắng biển như: Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng, Ninh Bình, Hà Nam, Huế, Quảng Nam, Khánh Hòa, Bình Định, Tây Ninh, Ninh Thuận, Đồng Nai, TP. Hồ Chí Minh, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cần Thơ...
Rau đắng biển là loại thảo mộc thân bò lâu năm cao 10-20cm với lá nhỏ, mọng nước, không có cuống, hình bầu dục thuôn dài (dài 2-3cm, rộng 0,5-0,7cm). Hoa nhỏ, hình ống cánh mỏng màu tím nhạt hay xanh hoặc trắng, nở từ tháng 5 đến tháng 10. vơ các bộ phận của cây đều bóng mịn (không có lông). Lá rau đắng biển khi nghiền nát có mùi hương và vị đắng đặc biệt.
Đặc điểm bột dược liệu: Là bột từ thân và lá rau đắng biển. Bột có màu vàng nâu, mùi thơm, vị đắng. Quan sát qua kính hiển vi thấy các đặc điểm sau: Mảnh phiến lá có mang nhiều lông tiết đơn bào và biểu bì lá có nhiều lỗ khí, mảnh mô mềm có lẫn tế bào cương thể, mảnh mạch gỗ nhỏ lẻ hoặc tập kết thành bó, hạt tinh bột, hạt phấn hình cầu (đường kính 0,02-0,025mm), lông tiết, tinh thể Calci Oxalat.
Thành phần hóa học của rau đắng biển: Brahmin, Herpestin, Bacoside A và Bacoside B, β1- Oxalat, β2-Oxalat, β3-Chloroplatinate, Sterol, Acid Betulic, Stigmastarol, D-Mannitol, β-Sitosterol. Trong đó, Bacoside A và Bacoside B là 2 Triterpensaponin có tác dụng dược lý quan trọng hỗ trợ sang sửa tế bào tâm thần thoái hóa bằng cách tăng cường hoạt động của Kinase, tăng tổng hợp tế bào thần kinh, phục hồi hoạt động Synaptic và tăng dẫn truyền xung động.
Người ta chia Triterpensaponin thành Bacoside A và Bacoside B dựa vào số lượng phân tử đường
(xem bảng cuối bài)
Rau đắng biển.
Tác dụng của rau đắng biển
Loại thảo mộc bé nhỏ này đã được dùng trong y học Ấn Độ từ ít ra 3000 năm trước để điều trị một số bệnh, nhưng đáng chú ý hơn là tác dụng cải thiện trí nhớ và khả năng nhận thức. Hai văn bản Vedic cổ đại, Charaka Samhita và Sushruta Samhita, ghi chép về rau đắng biển được dùng nhằm tăng cường sự hiểu biết, học tập, trí nhớ. Theo truyền thống, trẻ sơ sinh ở Ấn Độ được nghi tiết xức nước rau đắng biển để mở cửa ngõ của trí sáng ý. trẻ thơ Ấn Độ cũng liền tù tù được dùng trà và sirô từ rau đắng biển để tăng cường trí tuệ.
Trong lịch sử, các học viên Ayurvedic (hệ thống y tế của Ấn Độ giáo truyền thống, được dựa trên ý tưởng giữa sự cân bằng trong hệ thống thân thể và chế độ ăn uống, trị liệu thảo dược và khí công sinh dưỡng) đã sử dụng rau đắng biển để cải thiện trí nhớ và tinh thần của bệnh nhân, là một loại thuốc bổ thần kinh có tác dụng giảm bớt sự lo âu, có thể điều trị bệnh suyễn, cải thiện chức năng phổi và là thuốc tương trợ để trái tim khỏe mạnh. Loại thảo dược này cũng được xem là một “nhà máy” thanh lọc máu và một phương thuốc trị ỉa chảy, viêm phế quản và sốt. Nước ép từ lá rau đắng biển có thể được dùng để giảm đau với các trường hợp viêm khớp. Trong vài thập kỷ qua, rau đắng biển đã vấn được sự quan tâm của các nhà khoa học, nhà nghiên cứu ở nhiều nhà nước trên thế giới. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, rau đắng biển giúp cho con người xử lý thông báo hình ảnh một cách nhanh chóng, học nhanh hơn, củng cố bộ nhớ hiệu quả hơn.
Trong y khoa hiện đại, rau đắng biển được dùng để làm giảm và ngăn ngừa sự căng thẳng. Nó có thể giúp tụ hợp, tăng sự tập hợp, cải thiện trí tưởng và chức năng nhận thức khác. Các nhà dược lý học cũng khuyên nên dùng loại thảo dược này để xúc tiến xúc cảm hạnh phúc, tăng cường thể lực và hệ miễn dịch, chống lại tế bào ung thư. Rau đắng biển cũng có thể hỗ trợ khả năng nhận thức ở người già, rất tốt cho bệnh nhân Alzheimer, thiểu năng tuần hoàn não, tai biến mạch máu não.
Những đề tài nghiên cứu về hoạt tính sinh vật học của rau đắng biển trong nước và quốc tế đã đưa ra một số kết quả sau:
Dịch chiết của rau đắng biển trong Ethanol tác dụng trên chuột nhắt: Làm giảm chứng hay quên gây ra bởi Scopolamine (một loại ma túy), có thể do cơ chế làm cải thiện lượng Acetylcholine.
thử nghiệm trên chuột bị bệnh Alzheimer, rau đắng biển làm giảm tổng lượng β-Amyloid (thủ phạm gây rối loạn giấc ngủ, gây bệnh Alzheimer) trong não.
thí nghiệm trên 2 nhóm người, 1 nhóm dùng Placebo (thuốc giả không có tác dụng dược lý), 1 nhóm dùng thuốc viên của dịch chiết rau đắng biển (300mg) chứa ít ra 55% Bacoside A và B. Kết quả là nhóm dùng thuốc từ rau đắng biển có các hoạt động nhận thức qua hình ảnh và khả năng học hỏi tăng nhanh hơn, trí nhớ được cải thiện so với nhóm dùng Placebo. Các kết quả đều rất tốt sau khi dùng thuốc 12 tuần.
thể nghiệm trên 36 trẻ nít (tuổi từ 8 - 9) bị khiếm khuyết khả năng tập hợp trong 16 tuần. 19 trẻ được uống dịch chiết rau đắng biển (chứa 20% Bacoside) liều 50mg/ngày trong 12 tuần, dùng Placebo trong 4 tuần và 17 trẻ được cho uống Placebo. Nhóm con nít dùng rau đắng biển có cải thiện rõ rệt khả năng nhận thức và ghi nhớ cơ bản. Sự cải thiện này vẫn được duy trì sau 4 tuần dừng thuốc.
Hoạt tính an thần, giải trừ lo âu: Cao rau đắng biển (chứa 25% Bacoside A) có tác dụng giải trừ lo âu tương đương với Benzodiazepam và Lorazepam. Hoạt tính này phụ thuộc vào liều lượng sử dụng, không gây tác dụng không mong muốn (hay quên, lầm lẫn) như Lorazepam.
Hoạt tính chống ôxy hóa: Rau đắng biển có hoạt tính chống ôxy hóa khi thí điểm trên não của chuột bằng xác định hoạt tính của các Enzyme Superoxide dismutase (SOD), Catalase (CAT) và Glutathion peroxidase (GPX). Hoạt tính này có thể so sánh với Deprenyl. Tác dụng của rau đắng biển diễn ra trên toàn não bộ trong khi tác động của Deprenyl bị giới hạn.
Tác dụng chống ung thư: Nghiên cứu trong ống thử cho thấy, dịch chiết cao rau đắng biển có hoạt tính diệt tế bào khi thể nghiệm trên tế bào ung thư loại Sarcoma 180. Hoạt tính này là do rau đắng biển ức chế sự tái lập DNA của các tế bào ung thư.
ngoại giả, rau đắng biển còn làm giãn nở khí, phế quản. Có hoạt tính trị các rối loạn ở bao tử và ruột.
áp dụng trong điều trị
Những tác dụng chính của rau đắng biển là:
- Tăng khả năng nhận thức.
- Cải thiện trí nhớ.
- Chống sự lo âu.
Rau đắng biển đóng một vai trò trong việc giải quyết vấn đề cải thiện chức năng thần kinh và tăng cường trí tưởng. Theo kết quả thực nghiệm, nghiên cứu động vật và một đôi thể nghiệm trên người, cùng với kinh nghiệm về việc dùng rau đắng biển truyền thống lâu đời ở Ấn Độ cho thấy trong rau đắng biển có hai hợp chất Bacoside A và Bacoside B, có tác dụng giúp động vật nhớ công việc và để chống lại sự suy giảm trí nhớ, có thể giúp động vật học công việc, nhiệm vụ một cách nhanh chóng. Rau đắng biển hoạt động như một chất chống ôxy hóa, ảnh hưởng và sự chuyển hóa của acetylcholine - một chất truyền thần kinh quan yếu của não và hệ tâm thần trung ương.
Khi dùng 2 viên thuốc chiết từ rau đắng biển hàm lượng 150mg cho 23 người lớn khỏe mạnh mỗi ngày trong 3 tháng, kết quả thu được là họ ghi nhớ tốt hơn, tỷ lệ học tập hiệu quả hơn, ít bị quên, ít lo âu và xử lý thông tin nhanh hơn.
Một số nghiên cứu sơ bộ động vật cho thấy giảm sự lo lắng nếu dùng nước chiết rau đắng biển, đó là một vận dụng tiềm năng thích thú của rau đắng biển trong điều trị lo âu. Nó có thể là một dùng trong nhiều loại dược phẩm chống lo âu, tăng cường trí nhớ.
sử dụng rau đắng biển đúng cách
Rau đắng biển được thu hái quanh năm, dùng toàn cây, rửa sạch, dùng tươi hay phơi khô.
Thuốc sắc: Dùng 6 - 12g rau đắng biển khô, sắc uống ngày 1 lần.
Dùng ngoài: Đun nước tắm hoặc giã nhỏ cây tươi lấy nước trộn cùng với dầu hỏa xoa chỗ đau.
Trà: Cho 1 - 2 muỗng cà phê lá rau đắng biển ngập trong 1 cốc nước sôi trong 5-10 phút, uống 3 lần mỗi ngày.
Ngâm rượu: Dùng 1 - 2 muỗng cà phê rượu ngâm hoặc 1 - 2 muỗng sirô từ rau đắng biển mỗi ngày.
Dịch chiết xuất: Dịch chiết xuất từ rau đắng biển tiêu chuẩn hóa có chứa 20 - 50% hàm lượng Bacosides, liều dùng là 150mg, ngày dùng 2 lần.
Lưu ý: Một số người dùng thử rau đắng biển thấy khô miệng, buồn nôn và mỏi mệt, nhưng rau đắng biển chừng như là không thấy tác dụng phụ trong hồ hết các nghiên cứu. Rau đắng biển có thể làm tăng buồn ngủ khi sử dụng kết hợp với các thuốc an thần và nó có thể tương tác với các thuốc hormon tuyến giáp.
Phụ nữ mang thai cần phải thận trọng khi sử dụng. Qua nghiên cứu, thể nghiệm trên chuột, các hoạt chất trong rau đắng biển gây co bóp tử cung, tăng thời kì đông máu. bởi vậy có khả năng làm tăng nguy cơ xuất huyết, sẩy thai.
Ngoài dùng làm thuốc uống, thuốc bôi, ngâm rượu, nước trà, chúng ta cũng có thể ăn sống hoặc chế biến một số món ăn rất ngon và bồi bổ từ rau đắng biển:
Canh khoai, rau đắng biển: vật liệu gồm: thịt nạc băm 100g, khoai mỡ 150g, khoai lang 150g, rau đắng 100g, rau mùi tàu, hành tím. Ướp thịt với gia vị, hành tím trong 5 phút. Cắt khoai lang, khoai mỡ miếng vừa ăn. Đun 1 lít nước sôi cho thịt băm, khoai lang, khoai mỡ vào nấu chín, sau đó nêm gia vị vừa ăn rồi cho rau đắng biển vào. Múc canh ra bát bỏ thêm mùi tàu.
Cháo cá lóc, rau đắng biển: Nguyên liệu: 1 con cá lóc khoảng 700g - 1kg, nấm rơm tươi 200g, gạo tẻ 100g, gạo nếp 50g, rau đắng biển 100g, hành tím, gia vị. Cá lóc làm sạch, đánh hết vảy và bỏ hết nội tạng, luộc chín sau đó gỡ thịt bỏ xương. Gạo rang qua rồi cho vào nước luộc cá nấu nhừ thành cháo, trong quá trình nấu cháo cho nấm rơm vào nấu cùng. Thịt cá đã gỡ ướp gia vị 10 phút để ngấm, sau đó cho vào đun cùng cháo sôi thêm khoảng 5 phút. Rau đắng rửa sạch, để ráo nước. Khi ăn múc cháo ra bát, ăn kèm với rau đắng hoặc trộn rau đắng vào cháo nóng ăn.
Tương ớt rau đắng biển: Cho 1 muỗng dầu ăn vào chảo đun nóng, thêm vào 1 muỗng cà phê tương đậu đen (1 loại gia vị của Ấn Độ), xào cho đến khi có màu vàng nâu. Thêm vào 3 trái ớt đỏ, 1/2 chén hành tây xắt nhỏ, 3 muỗng dừa nạo và 2 chén lá rau đắng biển. Xào 2 - 3 phút. Sau đó để nguội. Trộn vào đó 1/2 muỗng cà phê muối, 1/2 muỗng cà phê bột me và một chút đường nâu, khuấy đều. Đây chính là món ăn ngon tuyệt tốt cho não bộ.
Bacoside A3
Bacopaside II
Bacopaside X
Bacopasaponin C
Bacoside B (Diglycosidic saponins)
Bacopaside N1
Bacopaside N2
Bacopaside IV
Bacopaside V
Tiến sĩ - Lương y Phùng Tuấn Giang (Thọ đay)
Khuôn mặt người đẹp ngày càng trẻ ranh và tươi hơn sau khi được bảo vệ bằng lưới chỉ vàng 24k
Không cần phẫu thuật, không cần phải đụng dao kéo, chiếc mũi được hoàn thiện bằng phương pháp 4D tiên tiến góp phần cho vẻ đẹp hoa hậu thêm sắc sảo
