Tã xệ, vón cục – nhỏ nhưng gây “chuyện” to
Nhiều thể nghiệm đã chỉ ra rằng, tã đóng vai trò quan yếu trong quá trình tập đi của trẻ. Nghiên cứu từ US National Medicine của Mỹ năm 2013 cho thấy, việc mặc tã gây vướng giữa 2 chân, có thể ảnh hưởng đến khả năng giữ cân bằng và tư thế chuyển di của trẻ. Đặc biệt, tã vải kềnh càng, tã xệ khiến trẻ dễ đi hai hàng. Về lâu dài có thể dễ dẫn đến thay đổi cấu trúc cơ sinh vật học trong quá trình tập đi, làm trẻ chậm biết đi, dáng đi không đẹp về sau.
|
(A) Hình mô phỏng đường đi của trẻ sơ sinh thường ngày khi không mặc tã, mặc tã quần thông thường và tã vải. Đường đi của trẻ được mô phỏng từ trên xuống dưới. Các điểm trên lược đồ mô tả lực bàn chân được ghi lại trên thảm đo bước chân. (B) Thông số dáng đi được minh họa bằng những bước chân được ghi lại trên thảm. Trên cùng: Chiều rộng bước là khoảng cách từ bên này sang bên kia giữa hai chân. Giữa: Chiều dài bước là khoảng cách từ trước đến sau, giữa các bước chân liên tục. Dưới: Cơ sở động là góc giữa ba bước liên tục. |
Ảnh minh hoạ
Ở nước ta, không ít trường hợp chậm đi được xác định là do mặc tã xệ và vón cục. Là người có thâm niên lâu năm trong công tác chăm chút trẻ sơ sinh, Tiến sĩ, thầy thuốc Lê Minh Trác, san sớt: "Nhiều mẹ cho con dùng các loại tã giấy trong vòng 4-6 tiếng đồng hồ. Một số loại tã giấy dễ bị vón cục do không thấm hút đều khiến tã bị xệ xuống. Trẻ mặc tã xệ thẳng băng sẽ ảnh hưởng đến dáng đi; ảnh hưởng đến quá trình vận động cũng như khả năng chuyển di".
thầy thuốc Trác cho biết: ‘’Có lần phụ huynh đưa trẻ đến khám do con ít vận động, sợ con gặp các vấn đề như chậm phát triển, tự kỷ… nhưng sau khi bàn bạc thông tin, phụ huynh mới ngỡ ngàng bảo rằng không ngờ tã – nghe thì đơn giản song tác động nhiều đến sự phát triển của con!’’.
‘’Vận động được xem là nhân tố cốt lõi trong tuổi đầu đời của trẻ. Có vận động, trẻ mới tự do khám phá thế giới xung quanh và hình thành các kỹ năng mềm trước hết. Một chiếc tã xệ có thể gây trở lực, khiến trẻ ít chịu đi lại, từ đó hạn chế cơ hội học hỏi’’ – bác sĩ Trác nhấn mạnh.
Tã xệ, vón cục khiến trẻ ít chịu đi lại, chậm đi và dễ có tướng đi hai hàng (ảnh minh hoạ)
Ngoài vận động và quá trình tập đi, tã xệ nói riêng và tã kém chất lượng nói chung còn ảnh hưởng đến những vấn đề sức khỏe khác của trẻ: tạo điều kiện cho vi khuẩn phát sinh, khiến trẻ bị hăm, viêm nhiễm, nổi mẩn, ngứa ngáy, kích ứng da... Tã sai kích cỡ làm trẻ khó chịu (tã quá nhỏ) hoặc làm nước giải tràn ra ngoài (tã quá lớn). Các “ông bô bà bô” cũng nên để ý thời gian mặc tã cho trẻ, bởi mặc tã quá lâu khiến trẻ bức bối và dễ hình thành thói quen xấu là mất phản xạ gọi để báo bố mẹ những lúc cần đi vệ sinh; nhiều trẻ đến hết tuổi học mẫu giáo vẫn đi tiểu không kiểm soát được, tè dầm...
Làm sao để bé chăm vận động?
Tùy vào mỗi trẻ mà thời kì biết đi sẽ khác nhau, nhưng thường ngày, trẻ nhỏ bắt đầu biết đi khi được 13 tháng tuổi. Tùy vào mỗi trẻ mà thời gian này có thể đổi thay. Những trẻ bị thừa cân, béo phì thường khó giữ thăng bằng hơn so với những trẻ có cân nặng vừa phải, dẫn đến chậm biết đi hơn. ba má hãy theo dõi sát sao cân nặng của trẻ.
Đề cập đến vận động, bác sĩ Trác lý giải: “"Vận động mang đến rất nhiều ích lợi, giúp trẻ duy trì trọng lượng ở ngưỡng cần thiết, không bị thừa năng lượng dẫn đến tăng cân, trẻo phì. Trẻ cũng ăn ngon miệng hơn, cải thiện hệ tiêu hóa, thu nạp hiệu quả; tăng cường sự chắc cho hệ cơ xương, tăng sức đề kháng, cải thiện tâm cảnh, giúp trẻ học hỏi được nhiều kỹ năng quan yếu".
Rèn cho trẻ nếp chăm vận động cần thời gian và sự nhẫn nại của phụ huynh. Tùy điện kiện mà cha mẹ có thể khuyến khích trẻ vận động theo những cách khác nhau. thường ngày, trẻ 1-2 tuổi cần có những hoạt động vui chơi ngoài trời hay hoạt động cùng bạn bè. Ở lứa tuổi này, trẻ đã bắt đầu biết khám phá thế giới xung quanh và rất hiếu động, ham học hỏi, bắt chước những gì mà trẻ nhìn vào thấy ưa, vui vẻ. Mẹ có thể tổ chức cho trẻ chơi trò bịt mắt bắt dê, đi xe đạp tại công viên gần nhà cùng các bạn. Con cũng có thể chơi đá bóng, chạy nhảy hoặc nhảy múa theo nhạc, chơi đùa cùng bác mẹ trong nhà nếu không có điều kiện ra ngoài.
Các bậc phụ huynh không nên mua xe tập đi cho trẻ, bởi các xe này có xu hướng lao nhanh về phía trước, dù có vin vào xe cũng rất dễ bị vấp ngã. Mọi bộ phận như chân, đùi, lưng dễ cong do toàn bộ trọng lượng thân dồn lên vai.
Về dinh dưỡng, mẹ nên xây dựng chế độ ăn hợp lý để bảo đảm con được phát triển toàn diện về cả thể chất và tinh thần.
"Điều quan trọng là cha mẹ cần dành thời kì chơi cùng con, quan sát và hỗ trợ ngay khi thấy trẻ gặp chướng ngại. Vận động cùng ba mẹ luôn tạo ra niềm vui cho trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện giai đoạn đầu đời. Những chiếc tã thấm hút tốt, không vón cục, không xệ xuống, cũng như những bộ áo quần thoải mái đều sẽ giúp trẻ vận động tốt nhất", bác sĩ Trác khẳng định.